کیست مویی یا سینوس پیلونیدال، علت تا درمان!

کیست مویی یا سینوس پیلونیدال، علت تا درمان!

کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یک نوع بیماری است که محل وقوع آن معمولأ در انتهای ستون فقرات یا دنبالچه می باشد.
سینوس در لغت به معنی کانال یا حفره می باشد. کیست مویی یا سینوس پیلونیدال (PNS) به شکل سوراخ کوچک ، تونل یا گودال است که در شکاف بالای خط باسن و پایین استخوان دنبالچه قرار دارد.
کیست مویی مشکل مزمن پوستی است و حفره های آن روی پوست باز می شود. کیست مویی می تواند درد شدیدی برای فرد مبتلا ایجاد کند.

کیست مویی یا سینوس پیلونیدال چیست؟

کیست مویی یا سینوس پیلونیدال (PNS) ، یک حفره یا سوراخ کوچک در پوست است که ممکن است با مایع یا چرک پر شود و باعث ایجاد کیست یا آبسه گردد. این کیست‌ ها در قسمت بالای شکاف بین باسن ایجاد می‌شوند.
یک کیست مویی معمولا حاوی مو، کثیفی و مواد زائد است. این کیست می‌تواند درد شدیدی ایجاد کند و در اغلب موارد عفونی می‌شود. این کیست اگر عفونی شود، چرک و خون از خود ترشح می‌کند و بوی بدی پیدا خواهد کرد.

سینوس پیلونیدال یک بیماری خوش خیم است و در ابتدا هیچ ارتباطی با سرطان ندارد. این سینوس اغلب موارد می‌تواند آلوده و عفونی شود. در واقع این سینوس یک کانون عفونت برای بافت‌های اطراف محسوب می‌شود.
در صورت عفونت ممکن است چرک و ترشحات خونی با بوی نامناسب از آن تراوش کند. سوراخ پیلونیدال به شکل کیست یا آبسه پیلونیدال ظاهر می‌شود. به ندرت ممکن است یک سینوس پیلونیدال در سایر قسمت‌های بدن ایجاد شود ولی در زیر بغل و عانه نیز رویت شده است.

بیماری PNS یا کیست مویی اغلب مردان را گرفتار می‌کند و بیشتر در جوانان دیده می‌شود. همچنین در افرادی که زیاد می‌نشینند  شایع‌تر است. در طول جنگ جهانی دوم به دلیل وضعیت همیشه نشسته در رانندگان جیپ، این بیماری با نام دیگر «بیماری جیپ» شناخته شد.

علت پیدایش  یا سینوس پیلونیدال

اگرچه هنوز علت دقیق بیماری کیست مویی یا سینوس پیلونیدال شناخته شده نیست، اما حدس و گمان‌ها نشان از این مدعا دارد که علت آن اکتسابی و ترکیبی از تغییرات هورمونی پس از بلوغ، رشد مو و اصطکاک ناشی از لباس طی نشستن طولانی‌ مدت است.
هورمونهای جنسی برای اولین بار در سن بلوغ تولید می شوند که با تحت تأثیر قرار دادن غدد سباسه ممکن است آغازگر بیماری پیلونیدال باشند. از طرفی فعالیت‌هایی که باعث اصطکاک می‌شوند، موهای در حال رشد در منطقه را مجبور به پسرفت در زیر پوست می‌کنند. بدن به صورت ذاتی موهای زیر پوستی را به عنوان یک جسم خارجی تلقی می‌کند و یک پاسخ ایمنی نسبت به آن راه می‌اندازد. این پاسخ ایمنی می‌تواند به شکل کیست در اطراف موها بروز کند.

احتمال ابتلا به بیماری سینوس پیلونیدال در صورت داشتن برخی شرایط افزایش پیدا می‌کند که شامل موارد زیر می باشد :

_ شغل کم تحرک:
کارهای کم تحرک و نشسته مانند کارمندی و رانندگی باعث اصطکاک پوستی بیشتر در ناحیه‌ی پشت و نشیمنگاه خواهند شد.

_ اضافه وزن یا چاقی:
چاقی از یک طرف منجر به کم تحرکی فرد و از طرفی دیگر باعث تعریق همیشگی گودی باسن می‌شود و از این طریق بر احتمال ظهور کیست مویی می‌افزاید.

_ سابقه‌ی خانوادگی:
رویت شده بیماری کیست مویی در سایر اعضای خانواده در بیش از یک سوم موارد وجود دارد.

_ وجود سوراخ مادرزادی انتهای دنبالچه‌ای:
این سوراخ شرایط را برای گیر افتادن مو مساعد می‌کند.

_ پر مویی یا داشتن موهای مجعد و درشت:
تراکم بالای موها در یک ناحیه احتمال گیر افتادن‌شان را در پوست زیاد می‌کند.

_ ضربه به ناحیه پایین کمری:
مثلا ضربه به ناحیه‌ی نشیمنگاه طی سقوط و آسیبی که طی ضربه در بافت‌ها ایجاد می شود.

_ جنس مذکر:
مردان به دلیل داشتن مقدار بیشتری مو نسبت به زنان با احتمال بیشتری در معرض خطر این کیست مویی هستند.

_ پوشیدن لباس‌تنگ:
لباس‌های تنگ و چسبان میزان اصطکاک را بیشتر و فرد را مستعد سینوس پیلونیدال می‌کند.

_ بهداشت فردی ضعیف:
عدم رعایت بهداشت به خصوص در ناحیه‌ی مقعد و اطراف آن منجر به آلودگی پوستی و ابتلا به بیماری کیست مویی می شود.
علت آغاز فرآیند ایجاد کیست مویی هر چیزی که باشد، این کیست در نتیجه‌ی گیر افتادن مو زیر پوست و سپس التهاب و تحریک بافتی ناحیه ایجاد می‌شود که در صورت آلودگی می‌تواند چرک کند و باعث رنجش فرد شود.

علائم وجود کیست مویی در کمر

ممکن است شما در ابتدا به‌ جز یک فرورفتگی کوچک و چال‌ مانند روی سطح پوستتان، هیچ‌گونه علامت قابل‌ توجهی نداشته باشید. با‌ این‌ حال هنگامی‌ که این فرورفتگی عفونی شود، به‌سرعت به یک کیست یا یک آبسه تبدیل خواهد شد.

نشانه‌ های عفونت عبارت‌اند از:

_ درد هنگام نشستن یا ایستادن
_ تورم کیست
_ پوست قرمز و دردناک در اطراف ناحیه‌ی مبتلا
_ ترشح چرک یا خون از آبسه که بوی بدی دارد
_ خارج شدن مو از ضایعه
_ تشکیل بیش از یک دسته حفره یا چندین حفره در پوست
_ بروز تب خفیف در موارد نادر

چگونگی درمان کیست مویی

تا زمانی که کیستِ حاوی مو با حاشیه ای از بافت سالم همراه آن برداشته نشود کیست مویی بصورت عودهای مکرر همراه با ترشح چرک و درد بروز خواهد کرد. بنابراین درمان داروئی جایگاهی در درمان کیست مویی ندارد. کیست مویی را با جراحی یا لیزر درمان می کنند.
به کمک لیزرهای برش دهنده مثل لیزر co2 و در هر اندازه و مرحله ای می توان کیست مویی را از میان برداشت. از نظر میزان برداشتن ضایعه هیچ تفاوتی با جراحی وجود ندارد اما تفاوت های مثبتی نسبت به جراحی معمولی وجود دارند که عبارتند از:

۱- عدم نیاز به بیهوشی عمومی یا نخاعی و بستری شدن دربیمارستان
۲- عدم وجود درد در جراحی با لیزر بطوریکه بیمار از روز بعد از عمل میتواند راحت بنشیند در حالی که درجراحی معمولی بیمار بمدت چند هفته باید در منزل بماند و از کار روزانه باز بماند.
۳- درجراحی با لیزر نیازی به پانسمان داخل زخم و تراشیدن زخم وجود ندارد و از روز بعد بیمار میتواند حمام  کند و داخل زخم را با آب و صابون بشوید در حالی که در جراحی معمولی پانسمان داخل زخم و تراشیدن زخم ضروری است.
۴- میزان عود در هر دو روش جراحی و لیزر یکسان بوده و حدود ۱۰% میباشد اما اگر بعد از جراحی با لیزر و بهبود زخم پوست ناحیه عمل با لیزرهای از بین برنده مو تابش بگیرد میزان عود به ۲% میرسد.

 

منبع
مترجم: میلاد اسد بیگی