عجایب اسپرم مردان را بدانید! + انمیشن

عجایب اسپرم مردان را بشناسید!

اخبار سرگرمی و علمی اسپرم سالم و تخمک

سلام دوستای خوبم. امروز می خوام چند تا خبر جدید و دست اول درباره بدن مردان بهتون بدم. اول انمیشن بالا رو ببینین رو مثلث کلیک کنین تا play بشه. سرش عین موشکه ها ولی حالت موج وار شنا می کنه نه اینکه مستقیم بره. کلاهکش با برخورد به تخمک جدا میشه و الی آخر تا تولید نوزادی شیرین و بامزه.

اسپرم چیست؟

به سلول های جنسی مرد میگن  اسپرم.اسپرم سالم ساختار بسیار جالب و قدرتمندی داره که در تصویر بالا می بینین. سلول اسپرم متحرک رو اسپرماتوزون می گن. خود سلول اسپرم به تنهایی نمی تونه تقسیم و تکثیر بشه. بنابراین، برای تکثیر شدن و پیداش موجود زنده دیگری (جنین)، باید به تخمک بچسبه، بهش نفوذ کنه تا سلول تخم بارورشده ی زایگوت تشکیل بشه و انسان جدیدی بوجود بیاد.

اسپرم مرد برای بارداری

بارداری یه موضوع دو طرفه هست. هم باید تخمک گذاری در دستگاه رحمی خانم به موقع انجام شه و هم اسپرم مرد سالم و قوی باشه. هر چیزی که مانع از رسیدن اسپرم به تخمک و تشکیل نطفه بشه، بارداری رو کنسل می کنه.

تصویر بالا رو نگاه کنید. اسپرم یکی از سلول های سازنده موجود زنده هست. ما نصف کروموزوم ها (23 تا) یا همون ژن های وراثتی مونو از پدر می بریم و 23 تا از مادر. تمامی صفات ارثی پدرانه در DNA در سلول اسپرم (در قسمت سر در هسته سلول اسپرم) ذخیره شده؛ به کمک یک سری مراحلی این صفات کپی و به نطفه جدید انتقال داده می شوند.

سر اسپرم یه ماده آنزیمی داره که باهاش اسید هیالورونیکِ تخمک رو نابود می کنه و این طوری واردش میشه. اون چیزای مارپیچی که توی انمیشن می بینین به نوعی میتوکندری سلول اسپرمو تشکیل می دن. میتوکندری برا تنفس و تامین انرژی سلول خیلی لازمه.

قسمت وسط اسپرم هم منبع برق و قدرتِ اسپرم هست. راجع به دم ش هم یه خبر جالب سرگرم کننده ای داریم.

مراحل تولید اسپرم سالم

اسپرم در کیسه بیضه تولید و رشد می کنه و از طریق آلت تناسلی مردانه با لقاح جنسی به تخمک زن میرسه (تصویر های زیر رو ببینین).

تعداد اسپرم نرمال

سن خانمی زیر 35 هست و حدود یکساله برای بارداری اقدام کرده و هنوز بچه دار نشده. خودش سونوگرافی تخمدان و رحم انجام داده و هیچ مشکلی (کیست، ضایعه، عدم وجود فولیکول غالب برای تخمک گذاری…) نداشته. ضمن اینکه دمای رحمش هم این طوری نبوده که خیلی سرد یا خیلی گرم باشه و نتونه نطفه رو نگه داره. حالا باید شوهرش بره آزمایش اسپرم بده و کلا معاینه بشه تا معلوم شه مشکل از اونه یا نه.

تقویت اسپرم

تعداد اسپرم نرمال برای مردان بین یک ونیم میلیون تا دو میلیون سلول اسپرم در یک واحد منی هست. کمتر از این یعنی مشکل. با آزمایش همه چی معلوم میشه. اگه اسپرم مرد کم باشه، باید خوراکی های تقویت اسپرم بخوره و ترشح هورمون جنسی مردانه ایشونا یعنی مقدار تستسترون بررسی شه. مردایی که فشار خون خیلی بالا دارن هم میل جنسی شون کمه و باید فشار خونشون درمان شه. مردای معتاد هم همین طور. مصرف الکل، روان گردان،… روی سلامت اسپرم اثر منفی میگذاره. و الی آخر.

موجود عجیبی در دُم اسپرم سالم

آفریده های خداوند خیلی عجیب و غریب اند. یکی از این عجایب، یه موجود مارپیچی-شکلِ زنده در ته اسپرم مردانه  یا همون دم اسپرم هست. اسم این موجود تِیلز هست. البته این موجود جدا از اسپرم نیست و جزیی از خود اسپرمه؛ این تیکه خیلی پر رمز و رازه و ذهن خیلی از دانشمندان علم پزشکی و از جمله محققان دانشگاه گوتنبرگ رو به خودش مشغول کرده.

میگن نقش بسیار مهمی در سلامت اسپرم و در نتیجه سلامت و رشد درستِ رویان (قبل از مرحله ی جنینی انسان) داره. راستش خودم تصویر اسپرم رو دیده بودم ولی فکر نمی کردم تهِ دمش هم برای خودش دنیایی داشته باشه.

این موجود مارپیچی-شکل اندازه ای در حد نانو داره و به دم اسپرم چسبیده. دهها ساله که دانشمندان دارن درباره آناتومی و توانایی های خارق العاده اسپرم صحبت می کنن. البته دستگاه تناسلی زنان و تخمک دست کمی از این اسپرم نداره و برای خودش الهه ادامه حیات در هستی هست.

جنبندگی اسپرم از کجاست؟

دانشمندا می گن اگه این مارپیچ انتهای دم اسپرم نباشه، هیچ حرکتی در اسپرم صورت نمی گیره. اینکه اسپرم می تونه به سرعت شنا کنه و خودش رو به تخمک برسونه دقیقا به خاطر وجود همین موجود مارپیچی-شکل هست. اندازه ی این موجود یک دهم دم اسپرم هست.

یه اسپرم رو به منزله ی یه مجتمع ساختمانی در نظر بگیرین که ساختارش مارپیچیه و هزاران بلوک ساختمونی داره. مهمترین این بلوک ها رو بهش میگن توبولین. این توبولین ها از لوله های درازی به اسم میکروتوبولین در دم اسپرم تشکیل شدن. جالبه که این موجودات مارپیچی در میکروتوبولین های فوق باریک جای گرفتن و خودشونم کشیده هستن.

فایده مارپیچ ها در دم اسپرم سالم؟

موجود ماریپیچی-شکل در داخلِ لوله های دراز میکروتوبولین در بلوک های اسپرم به پروتئین های متحرک وصل هست و همین اتصال سبب خمیده کردن و و کشیدن لوله ها و در نتیجه شنای اسپرم میشه. برای همینه که وقتی همسرتون آزمایش اسپرم میده، روی برگه آزمایش سلامت دم اسپرم هم بررسی و (در تصویر رنگی) نمایش داده میشه.

یه شاخه از علم اسپرم شناسی مربوط به علم شیمی و زیست مولکولی هست. دانشگاه گوتنبرگ هم در کشور سوئد قرار داره.

نکته جالب: برای شنای اسپرم، هزاران پروتئین متحرک باید کاملا هماهنگ و همزمان حرکت کنن تا ابتدا موجود مارپیچی ته اسپرم و در نتیجه خود اسپرم بتونه به سمت تخمک شناور بشه.

نمایش دم اسپرم به صورت ریز و در حد نانو اونقدرا آسون نیست. به فن آوری های پیچیده و پیشرفته در یه میکروسکوپ قوی نیاز هست. برای تصویر برداری از ساختار این موجود مارپیچی کشیده، اول اسپرم رو فریز می کنن و بعد یه سری تصویر دو بعدی و سه بعدی ازش می گیرن. با ترکیب این تصاویر، می تونن چون و چند سلامت دم اسپرم و جنبندگی شو بهتر بررسی کنن.

شنای اسپرم سالم

به گفته ی دیوید زابیوی محقق، موجود مارپیچی یا همون تِیلز وظایف و کارای دیگه ای هم در اسپرم انجام میده که هنوز دانشمندا نتوستن دقیق بفهمن. شاید در آینده بهتر معلوم شه.

به نقل از زابیو، تِیلز مثل یه چوب پنبه داخل لوله های میکروتوبولین می مونه که سر لوله مانع ایجاد می کنه و نمیذاره بیش از حد رشد کنن یا چروکیده بشن. اونا رو حالت کشیده و شناور نگه می داره. در واقع، کل انرژی اسپرم برای شنا از همین تیلز میادش.

شلاق های ریتمیک در اسپرم سالم

سال گذشته بود که محققا متوجه شدن یه سری حرکات فنری و کشسانی مرتب در اسپرم ایجاد میشه. تمام انرژی جنبندگی اسپرم از همین حرکات فنر-مانند نشآت می گیره.

یادمه یه پزشک متخصص بهم می گفت که دنیای پزشکی فوق العاده پیچیده و شگفت انگیزه. به همین دلیل، طبیعی هست که علت خیلی از بیماری ها شناخته نشه. علم هر چه قدرم پیشرفته باشه، نمی تونه تمام جنبه های سلامتی ما رو بشناسه. بهترین کار اینه که سالم زندگی کنیم. سالم به معنای انتخاب سبک زندگی سالم: انتخاب آنچه در طبیعت به طور طبیعی وجود داره، با روح و بدن ما سازگار هست و سبب آرامشِ بیشترِ ما میشه.

بشکه ای در اسپرم که با ناباروری رابطه دارد!

لینکِ ساختار دیگری در داخلِ اسپرم که بشکه مانند است؛ با ناباروری و عقیمی ارتباط دارد؛ و به تازگی کشف شده. اینجا کلیک کنید.

یه بات تلگرامی داشتیم و داریم که مردم از سراسر کشور سوالهاشونو مستقیم از پزشکا می پرسیدن و چواب می گرفتن. اگه تلگرام دسترسی دارین، می تونین بپرسین:

@askq_bot

یکی از سوالایی که خیلی می پرسیدن، درباره ناباروری و عقیمی بود. می دونین که ناباروری در ایران رشدش زیاد شده. گفته میشه که یکی از دلایل اصلیش به سبک زندگی غلط ما ایرانی ها و دور شدن از سنت های تغذیه درست و آب و هوای تمیز و کشاورزی سالم و بدون سموم هست.

مواد صنعتی و شیمیاییِ خوراکی ساخته دست بشر در طی زمان ترکیبات شیمیاییِ طبیعی در بدن رو به هم می ریزن. این به همریختگی سبب بیماری ها و اختلالاتی در کارکردهای سلول های حیاتی بدن میشه: برای مثال، گاهی روابط طبیعی بین نورون های عصبی در مغز بر هم می خوره و  روابط جدیدتری شکل میگیره.

درسته که تمام بدن ما و کل هستی از مواد شیمیایی ساخته شده؛ اما اونا مواد طبیعی و آفریده ی پروردگار هستن که با بدن ما سازگاری خیلی بهتری دارن.

البته به این سادگی نیمشه نظر داد و ناباروری دلایل علمی دیگه ای هم داره. در خبر زیر، گزارشی درباره ی یکی از جدیدترین دلایل نقص های مادرزادی، عقیمی و ناباروری در مردان داریم.

اسپرم ناسالم و ناباروری

در مطلب قبلی، راجعه به پدیده ای عجیب و جالب در ُدم اسپرم گفتیم: یه موجود تازه کشف شده.

الان می خوام براتون از موجود دیگه ای بگم که داخل اسپرم جا خوش کرده و با عقیمی، ناباروری، زایمان ناقص، سقط جنین و نواقص مادرزادی ارتباط داره.

دانشمندا می گن اگه بتونیم این موجود رو بیشتر بشناسیم، امکان درمان ناباروری مردها وسلامت  رشد جنین خیلی خیلی بهتر ایجاد میشه.

سانتوریول جدیدی در اسپرم کشف شده. سانتوریول چیه؟

دو سانتریول پروتئینی در اسپرم سالم

سانتوریول (centriole) یه ساختار در سلول اسپرم و در قسمت گردن اسپرم هست. اگه نباشه، سلول تقسیم نیمشه و موجود جدیدنیز  تولید نمیشه. به عبارتی، وقتی اسپرم با تخمک برخورد می کنه، همین سانتریول هست که خودشو تقسیم دوتایی می کنه تا مراحل تشکیل رویان و جنین کامل شه.

 اسپرم مردانه هم سلول های حاوی سانتوریول داره؛ منتها سانتریول این طوری نیست که فقط یه نوع باشه.

متن قبلی در مورد لوله های درازی به اسم میکروتوبول در دم اسپرم گفتیم. تازگی ها دانشمندا متوجه شدن که این لوله ها فقط یه سانتریول ندارن؛ بلکه، یه سانتریول دوم وجود داره که شبیه بشکه هست و از میکروتوبول های کوتاه شکل گرفته. به عبارتی، این تصور که فقط یه سانتریول برای تقسیم سلولی و تشکیل موجود زنده در اسپرم باشه رد شده.

نقش سانتریول دوم در سلول های  اسپرم سالم؟ 

علم میگه که ساختار سانتریول دوم با اولی فرق داره و از نظر شکل کمی عجیب هست. هر گونه اختلالی که در این سانتریول ایجاد بشه، نتیجه ش میشه ناباروری و عقیمی، البته حدس وگمان ها و تحقیقات این طوری میگن.

میگن زوج هایی که اصلا هیچ راه درمانی برا بچه دارشدنشون نیست، از نقص در همین سانتریول رنج می برن.

به نقل از یه استاد دانشگاه علوم زیستی در دانشگاه تولیدو اوهایو، این سانتریول ممکنه در سقط جنین، مرگ نوزاد تازه متولد یا نقص های مادرزادی نقش خیلی مهمی داشته باشه.

آیا سانتریول فقط در سلول اسپرم مرد وجود داره؟

هیچ تخمکی سانتریول نداره. سانتریول مخصوص اسپرم هست. هر زیگوت یا همون تخم بارور شده (اسپرم+تخمک) به دو تا سانتریول احتیاج داره تا جنین بتونه رشد کنه.

همکاری هر دو سانتریول برای تقسیم سلول

هر دو تا سانتریول برای ساختن اسکلیت سلول ضروری هستن. اگه یکی شونم نباشه، تقسیم سلولی درست انجام نمیشه.

پزشکان محقق میگن اگه بتونیم بفهمیم این دو تا ساتریول چه طوری با هم همکاری می کنن، می تونیم علت اصلیِ ناباروری رو خیلی بهتر شناسایی کنیم.

دانشمندان هنوز نمی دونن اون سانتریول دومیِ داخل زیگوت/ تخم بارور از کجا میادش. دلیلش اینه که تخمک مادر سانتریول نداره و اسپرم پدر هم فقط یه سانتریول قابل تشخیص داره. دومی رو فقط با میکروسکوپ های خیلی دقیق و پیشرفته میشه تشخیص داد؛ سانتریول دومی از نظر ساختار و ترکیب پروتئینی کاملا با اولی فرق داره.

قبل از شناسایی سانتریول عجیب دومی، یه موجود مارپیچیِ عجیب در دم اسپرم هم شناسایی شد که در شنای اسپرم به طرف تخمک نقش مهمی داره. برای خواندن عجایب این موجود به انگلیسی، اینجا رو کلیک کنین.

 

لینک منبع 1

لینک منبع2

لینک منبع 3: ویکیپیدیا

پژوهشگر: مریم اکبری زاده

با آرزوی نی نی های خوشگل و سالم و عاقل برای پدر مادرها